TİCARETİN ALTIN KURALLARI

 

Baba yadigarı olan eski ama bir o kadar da değerli dükkânını, sabah güneşinin sıcaklığı ısıtıyordu. Kapının önünü süpüren çırağına, o kendine has sevecen, anlamlı tebessümüyle bakıp “Günaydın!” dedi usta. Çocukluğundan beri pek çok zorluk görmüş, ticareti babasından öğrenmişti. Zamanı geldiğinde de babası,” Artık ustabaşı sensin,  bilgi ve becerilerin beni geçti oğlum. “ deyip, tüm işini ona devretmişti. Büyük iş fırsatları ve daha iyi dükkânlar açma imkânı da olmuştu, çünkü işini gerçekten iyi yapıyor ve kendi sektöründe tanınıyordu. Ancak O, samimiyetin ve birebir, sıcak insan ilişkilerinin olduğu orta boy bir işletmeye sahip olarak kalmayı tercih etti. Usta için başarı, büyük binalara ve kalabalık ticaretlere sahip olmaktan ziyade, insanların güvenini kazanmak ve onların hayatlarına dokunabilmekti.

Zaman şartlarına göre yenileyip geliştirdiği, elektronik cihazlar ve telefon aksesuarları satan işletmesinde, çırağı bir yandan tezgâhı temizlerken diğer yandan içeriye yeni giren müşterileri gözlüyordu. Genç, enerjik ve hevesliydi ama ticaretin inceliklerinden habersizdi. Usta, yılların verdiği deneyimle, ellerini önünde kavuşturarak hafifçe öksürdü ve gene o kendine has muzipçe tebessümüyle çırağın dikkatini çekti. Çırak, hemen elindeki işi bırakarak ustasına yöneldi ve dikkat kesildi. 

"Evlat," dedi usta, sesinde hem deneyim hem de şefkat vardı. "Ticareti sadece para kazanma sanatı olarak görüyorsan, yanılıyorsun. Asıl kazanç, daima tebessümle insanların ihtiyaçlarını gidererek, onların gönlünde yer etmektir. Unutma, yardım edenin karşılığı mutlaka verilir. Bu, hayatın değişmez kurallarından biridir.” Çırak, ustasının ne demek istediğini anlamaya çalışarak kaşlarını çattı. Usta, bu tereddüdü fark etti ve devam etti:

"Geçen sene bir müşteri, yeni aldığı telefonun şarj kablosu bozulduğu için dükkânımıza geldi. Stokta kalmamıştı ama kendi yedeğimi ona verdim. Adam minnetle dükkândan ayrıldı. Aylar sonra, işlerimiz zora girdiğinde, şaşırtıcı bir şekilde o müşteri başka bir iş bağlantısıyla geldi ve bize büyük bir toptan sipariş sağladı. İşte evlat, ihtiyaç görmenin ve yardımın değeri böyle bir şey. Başkalarına iyilik yapıp bunu da unutabilen, hiç beklemediği ve darda olduğu bir zamanda bunun karşılığını görür."

Çırak, ustasının davranışlarını şimdi daha iyi anlamlandırıyordu. Çırağının gözlerinde istediği açlığın oluştuğunu fark eden ustası devam etti. "Hayatta bazen küçük bir jest, görünenden çok daha büyük sonuçlar doğurur. İyilik, insanın ruhunu da ticaretini de besler. Her yardım, bir gün sana bambaşka bir kapıyı aralayabilir. Unutma, güven ve samimiyet insana her zaman iyi gelir." 

Ellerini belinin arkasında birleştiren ustası, camdan dışarıya doğru, derin derin bakarak devam etti. "Bak evlat, burası sadece elektronik parçalar satılan bir yer değil. Burası, insanların dertleştiği, ihtiyaçlarını giderdiği bir alan. Bir zamanlar buraya yaşlı bir tamirci gelirdi, kullanılmış telefonları tamir etmek için bizden küçük parçalar alırdı. Bir gün tamirci hastalandı ve işlerini sürdüremez hale geldi. O zaman, bir sabah senin gibi genç birkaç çırağı yanıma alıp onun dükkânına gittik. Elimizden gelen tamirleri yapıp yardım ettik. Adam, bu yardımı unutmadı. İyileştiğinde, büyük bir müşteriyi bize yönlendirdi ve işlerimiz büyümeye devam etti. Yani, senin anlayacağın iyilik bulaşıcı bir şey, zincirleme bir etki oluşturur."

Çırak, ustasının bu örneklerle anlattığı hikâyelerin ardındaki derin anlamı kavramaya başladı. Gözleri parladı; artık dükkânda sadece bir işçi değil, aynı zamanda bir topluluğun parçası olduğunu hissediyordu. Usta, çırağının gözlerindeki bu değişimi fark etti ve hafifçe gülümsedi. "Evlat," dedi, "Her ticarette bir kazanç vardır ama her iyilikte bir dostluk… Biz buna insan biriktirmek diyoruz” diye de ekledi. “Zor zamanlarda senin gerçek sermayen işte onlardır. O yüzden, dükkânın kapısını gelen her müşteriye açık tut ve sadece mal satmaya değil, gönül almaya bak. Unutma, başkalarına yardım ettiğinde, iyiliğin sana beklemediğin bir anda geri dönecektir."

Yıllar geçti ve çırak, artık kendi dükkânını açacak kadar büyüdü. Ancak ustasının öğretileri, kalbinde ve zihninde hep tazeliğini korudu. Her yardım ettiği müşteride, her gösterdiği samimiyette ustasının sesi kulağında yankılanırdı: "Yardım edenin karşılığı mutlaka verilir…" Ustasını saygı ve minnetle anarken, onun bu öğüdünün ne kadar doğru olduğunu kendi yaşamında defalarca gördü. Ticaret sadece alışverişten ibaret değildi; asıl anlamı, insanlara değer vermekte ve onların gerçek ihtiyacını gidermekte gizliydi.